مروری بر تئوری بازی و رمزارزها

تئوری بازی در واقع بستری است برای رشد رمزارزها و همچنین دلیلی برای رشد رمزارز بیت کوین در دهه اخیر، علی رغم تلاش های متعدد برای از بین بردن آن.

تئوری بازی چیست؟

اساساً تئوری بازی یک روش ریاضی است که رفتارهای انسانی را در تصمیم گیری های متفاوت بررسی می کند. بدین ترتیب که در این تئوری، «بازی» به عنوان یک محیط تعاملی تعریف می شود و بازیکنان در محیط، میزان تمایل خود را به نشان دادن رفتارهای منطقی در مقابل قوانین بازی و یا سایر بازیکنان بروز می دهند. در ابتدا مفهوم «تئوری بازی» در بحث اقتصاد، و به منظور بررسی رفتار یک بیزنس، بازار و مصرف کنندگان توسعه یافت. هرچند که در حال حاضر این نظریه، به طور گسترده و در زمینه های متفاوت مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین مدل های تئوری بازی، می توانند به عنوان یک ابزار برای بررسی رفتارهای عامل های درگیر در یک بیزینس و همچنین نتایج احتمالی از اقدامات آنها در شرایط از پیش تعیین شده مورد استفاده قرار گیرد. این مدل ها همچنین می توانند در بسترهای وسیع تری از مطالعات همچون جامعه شناسی، روانشناسی و فلسفه نیز کاربرد داشته باشند.

دوراهی زندانی

دوراهی زندانی یکی از معروف ترین مثال ها برای توضیح تئوری بازی است. این سناریو تصویرگر دو فرد است (A و B) که پس از دستگیری، در اتاق های جداگانه قرار گرفته و مورد بازجویی قرار می گیرند. طی این سناریو، دادستان تلاش می کند تا A و B را متقاعد سازد تا با شهادت بر علیه یکدیگر، مدت زمان حبسشان را کاهش دهند.

شرایط دستگیری و شهادت A و B به صورت زیر است:

اگر A علیه B شهادت دهد، A آزاد است و B به مدت سه سال زندانی می شود. اگر B علیه A شهادت دهد، B آزاد است و A به مدت سه سال زندانی می شود. اگر هر دو (A و B) به یکدیگر خیانت کرده و علیه هم شهادت دهند هر دو به مدت ۲ سال زندانی می شوند.

و در نهایت اگر هر دو تصمیم بگیرند که به یکدیگر خیانت نکرده و علیه هم شهادت ندهند، به دلیل کمبود شواهد، هر یک به مدت ۱ سال زندانی می شوند.

واضح است که بهترین سناریو برای A (یا B) این است که علیه دیگری شهادت داده و آزاد شوند، البته این احتمال تنها در صورتی است که فرد مقابل A ، یعنی B ، خیانت نکرده و سکوت کند که هیچ راهی برای پیش بینی این امر وجود ندارد. بر اساس مطالعاتی که انجام شده، تصمیم زندانیان در مقابل وعده آزادی، این است که به نفع خود عمل کرده و در مقابل دیگری شهادت دهند، که در نتیجه اگر هر دو طرف این تصمیم را اتخاذ کنند هر دو به مدت ۲ سال زندانی می شوند. پس در نتیجه بهترین گزینه برای آنها این است که هر دو سکوت کرده و به مدت ۱ سال زندانی شوند.

لازم به ذکر است که نظریه دوراهی زندانی دارای انواع مختلفی بوده، اما این داستان، مدل ساده ای است که تئوری بازی را برای بررسی رفتارهای انسانی و نتایج احتمالی در یک شرایط خاص بررسی می کند. و نتایج آماری این بازی نشان می دهد که اکثریت افراد، به طور ذاتی خود را انتخاب کرده و به دیگران خیانت می کنند و این عمل افراد در تئوری دوراهی زندانی به عنوان تعادل (Nash Equilibrium) Nash شناخته شده است.

رمزارزها و تئوری بازی

هنگامی که تئوری بازی با بحث رمزارزها ترکیب می شود، مدل های این تئوری نقش مهمی در طراحی یک سیستم اقتصادی امن و مورد اعتماد دارند. به عنوان مثال ایجاد رمزارز بیت کوین به عنوان یک سیستم ((BFT))، نتیجه یک ترکیب هماهنگ از رمزنگاری و تئوری بازی است.

استفاده از تئوری بازی در بستر رمزارزها، باعث به وجود آمدن مفهوم اقتصاد رمزارزها شد.

اقتصاد رمزارزها هم اساساً مطالعه اقتصادی پروتکل های بلاکچین و پیامدهای احتمالی این پروتکل ها و همچنین رفتار مشارکت کنندگان در این بستر است.

به عبارت دیگر، اقتصاد رمزارزی که ترکیبی از تئوری بازی و قوانین رمزنگاری می باشد، رفتار گره های شبکه را بر اساس انگیزه های ارائه شده توسط پروتکل، با در نظرگیری تصمیم های احتمالی شرکت کنندگان بررسی می کند.

از آنجایی که بلاکچین، به عنوان مثال بلاکچین بیت کوین، به عنوان یک سیستم توزیع شده طراحی شده است و گره های این سیستم در سراسر نقاط دنیا پخش شده اند، این سیستم نیازمند به یک توافق، بین گره های شبکه می باشد. حال نکته اینجاست که این گره ها نیاز به اعتماد به یکدیگر ندارند. ممکن است سؤال پیش بیاید که در یک سیستم این چنینی، چگونه می توان از فعالیت گره های ناسازگار جلوگیری کرد؟

یکی از ویژگی های اصلی شبکه بیت کوین که آن را از فعالیت های مخرب حفظ می کند، الگوریتم اثبات کار (POW) است. این الگوریتم که با اعمال یک سری از تکنیک های رمزارزی، باعث می شود تا استخراج رمزارزها بسیار سخت و پرهزینه باشد. و همین پرهزینگی روند استخراج رمزارزها، گره ها و شرکت کنندگان را وادار می سازد تا به طور کامل صادقانه عمل کنند چرا که در غیر این صورت خطر از بین رفتن دارایی ها گریبان گیرشان می شود. در نتیجه تصمیم درست در این شبکه، اعمال یک رفتار صادقانه به منظور جلوگیری از از بین رفتن سرمایه می باشد.

سخن آخر:

کاربرد کلی تئوری بازی، مدل سازی و بررسی نحوه رفتار انسان ها و تصمیم گیری بر اساس ذهن عقلانی آنها می باشد. بنابراین در هنگام طراحی سیستم های توزیع شده مانند بلاکچین، مدل های تئوری بازی همواره در نظر گرفته می شوند.